20 YENİ OBRUK OLUŞTU
Türkiye’nin hububat üretim merkezi Konya Ovası’nda, iklim değişikliği, kuraklık ve denetimsiz yer altı su kullanımıyla oluşan obrukların sayısı her geçen yıl artıyor. Geçen yıl mayıs ayından bugüne kadar Konya’da 12, Karaman’da 3, Aksaray’da 2, Afyonkarahisar, Sivas ve Eskişehir’de de birer olmak üzere toplam 20 obruk oluştu.
TOPLAMDA 642 OBRUK: HANGİ İLLERDE
Konya’da AFAD’ın Afet Riski Araştırma Sistemi’nde kayıt altına alınan 642 obruk olduğu biliniyor. Çok sayıda obruğun kaydedildiği Konya, Sivas ve Eskişehir’in yanı sıra Aksaray, Niğde, Nevşehir, Afyonkarahisar, Çankırı, Çorum, Şanlıurfa, Batman, Siirt, Bitlis ve Ankara’da da obruklara rastlanıyor. Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, Konya’da obruk oluşumlarının sürdüğünü söyledi.
“OBRUK SAYISINDA ARTIŞ BEKLENİR”
Sahada obrukları kayıt altına aldıklarını söz eden Arık, şöyle konuştu:
“Obrukların kıymetli bir kısmı bu periyotlarda oluşuyor. Ağır sulama sonrasında çökmeler biraz daha artabiliyor. Farklı bir durum daha var. Bu yıl neredeyse son yılların en kurak kış mevsimini yaşadık. Baharda ise devam eden bir yağışlı devir içindeyiz. Yağışlı dönem geçtiğimiz yılın neredeyse iki katı. O nedenle toprakta ağırlaşma biraz daha fazla oldu. Toprağın ağırlaşması tek sebep değil ancak altta esasen çökmeye hazır bir yapı varsa bunu hızlandırabilen bir etken. O nedenle bölgede obruk sayısında bir artış olması beklenir.”
“ÇÖKME MEYDANA GELDİĞİ İÇİN…”
Arık, Konya’da aktüel olan obrukların pek birçoklarının örtü çökmesi olduğunu belirterek, “Ana kaya içinde çözünmeler, boşluklar oluşmaya devam ediyor. Üzerindeki örtünün içinde çökme meydana geldiği için birden fazla vakit alttaki karşılıklı sistem tıkanıyor ya da bir biçimde dolgulanıyor. Bu nedenle obruklar daha sığ oluşmaya başlıyor.” dedi.
HER YIL GENİŞLEYEREK BÜYÜYOR
Karapınar-Konya kara yolunun yakınındaki bir tarla içinde 2009’da oluşan Yarımoğlu Obruğu ise çap büyüklüğü ve derinliği ile dikkati çekiyor. Ağır sulama faaliyetinin yapıldığı tarlaların ortasında oluşan devasa çukur, her geçen yıl genişleyerek büyüyor.
“64 METREYE KADAR GENİŞLEDİ”
Prof. Dr. Arık, bu obruğun tarla sahibinin ismiyle kayda geçtiğini belirterek, “Çapı 55 metre civarındaydı. Kenardaki yarıklardan düşen materyallerle vakit içinde 64 metreye kadar genişledi. Derinliği 80 metreden 57 metreye düştü. Birinci çöktüğü vakit üstten düşen materyalle yer altı suyu da üste hareket ettiği için bir müddet sulu bir obruk görünümündeydi. Sonradan sular da çekildi.” diye konuştu.
